Julia Rzetecka; Szkoła Podstawowa im. Jana Kochanowskiego w Stowięcinie; I miejsce w kategorii klas VII – VIII w XXIV edycji konkursu literacko – plastycznego
Temat: „Człowiek – gatunek zagrożony, czy zagrażający?”
Można założyć, że człowiek jest gatunkiem zagrożonym, ale jednak także zagrażającym środowisku. Swoją nierozważną działalnością często szkodzi przyrodzie, choć jednocześnie próbuje temu w jakiś sposób zaradzić. Swoimi czynami szkodzi samemu sobie, a przyroda nie może się przed tą niszczącą działalnością bronić.
Pierwszym argumentem potwierdzającym moją hipotezę jest to, że człowiek likwiduje remizy śródpolne, zwane również ostojami zwierzyny. Są to niewielkie tereny wśród pól, porośnięte krzewami lub drzewami. Często przebywają w nich niewielkie zwierzęta takie jak: zające, króliki czy myszy oraz drobne ptactwo. Remizy śródpolne pełnią wiele funkcji: klimatotwórczą, glebochronną, wodochronną, biocenotyczną i sanitarno-higieniczną. Pełnią one również funkcję produkcyjną, gdyż dostarczają one drewna, użytków niedrzewnych oraz owoców jadalnych czy surowców farmakologicznych. Nie można zapomnieć o pełnionej przez nie funkcji społeczno-kulturalnej. Zadrzewienia wykorzystuje się również do renaturyzacji łąk, ochrony gleb i wód, tworzenia stref buforowych i refugiów (ostoi), w których występują rzadkie, ginące gatunki roślin i zwierząt oraz zanikające typy ekosystemów. Remizy śródpolne zapobiegają przemieszczaniu się składników nawozowych do wód oraz ułatwiają przemieszczanie się zwierząt (tzw. korytarze ekologiczne). Ich likwidacja przez człowieka powoduje, że zwierzęta nie mają miejsc służących im za schronienie przed niebezpieczeństwami, nie są produkowane jadalne owoce, a rośliny są narażone na szkodliwe wpływy wiatrów, zwierząt i opadów. Myślę, że ten argument wyraźnie wskazuje, że likwidacja remiz śródpolnych wpływa destrukcyjnie mi.in. na zagrożone wyginięciem gatunki roślin i zwierząt.
Od wielu lat panuje przekonanie, że człowiek powinien wykorzystywać alternatywne źródła energii, dlatego powstaje coraz więcej elektrowni wiatrowych, które wytwarzają energię elektryczną przy pomocy generatorów (turbin wiatrowych) napędzanych energią wiatru. Taka energia jest uważana za ekologicznie czystą, gdyż pomijając nakłady energetyczne związane z wybudowaniem takiej elektrowni, wytwarzanie energii nie pociąga za sobą konieczności korzystania z innego paliwa niż wiatr. Jednak takie pola wiatrowe przyczyniają się nie tylko do zanieczyszczenia powietrza hałasem ale także do zmniejszenia liczebności migrujących zwierząt. Wiele ptaków drapieżnych ginie w pobliżu turbin wiatrowych, które wydają się dobrym miejscem żerowania, gdyż trawy rosnące wokół nich są siedliskiem drobnych gryzoni i owadów. Elektrownie wiatrowe zmniejszają zapotrzebowanie na energię produkowaną metodami tradycyjnymi, z wykorzystaniem konwencjonalnych źródeł, takich jak węgiel kamienny i brunatny. Jest to bardzo pozytywny aspekt, gdyż kopalnie węgla przyczyniają się do zniszczenia krajobrazu, migracji lub wyginięcia wielu gatunków zwierząt, zanikania na danym terenie wielu gatunków roślin i obniżenia poziomu wód gruntowych. Jednak rozwiązanie to nie jest idealne, gdyż stanowi zagrożenie dla ptaków, czy nietoperzy. Jest to kolejny przykład, świadczący o tym, że ingerencja człowieka w środowisko naturalne, choć podejmowana w dobrej wierze, jest szkodliwa dla biosfery.
Nie każda działalność ludzka niesie ze sobą zagrożenie dla środowiska. Coraz więcej osób, chcąc pozytywnie wpłynąć na los naszej planety, podejmuje różnorodne proekologiczne inicjatywy. Ludzie zachęcani są do korzystania z ekologicznych środków transportu takich jak rowery. Zachęca się również mieszkańców miast do korzystania z publicznych środków transportu zamiast samochodów. W wielu miastach pojawiają się autobusy wykorzystujące, jako paliwo, gaz ziemny. Dzięki temu do atmosfery dostaje się mniej szkodliwych substancji, które obniżają jakość powietrza i przyczyniają się do zwiększonej ilości zachorowań na schorzenia dróg oddechowych.
Rolnicy od wieków wypalali trawy i nieużytki przygotowując w ten sposób ziemię pod uprawę. Od wielu lat prowadzona jest intensywna kampania informacyjna wskazująca, jakie zagrożenia niesie ze sobą taka działalność. Wypalanie traw jest niezwykle niebezpieczne dla wielu gatunków roślin, zwierząt i owadów. W wyniku pożarów giną również drzewa, które produkują tlen i przyczyniają się do poprawy jakości powietrza. Lasy są siedliskiem życia wielu gatunków zwierząt, a zniszczony ekosystem odradza się niezwykle powoli. Brak drzew przyczynia się również do szybszej erozji gleb, wpływa również negatywnie na klimat. Dzięki nagłaśnianiu tego, jak szkodliwe jest wypalanie łąk i lasów pod uprawy coraz więcej rolników rezygnuje z takiego sposobu pozyskiwania nowych miejsc na uprawy. Poprzez edukację naukowcy i ekolodzy wpływają na stopniową zmianę starych nawyków i przyzwyczajeń.
Człowiek produkuje miliony ton śmieci rocznie. Wiele organizacji przeprowadza liczne kampanie informacyjne, które mają na celu uświadomienie, jak wielkim zagrożeniem dla środowiska i człowieka są odpady. Ludzie coraz chętniej segregują śmieci i poddają je recyklingowi, by zmniejszyć ich ilość. Politycy promują takie postawy poprzez np. zmniejszanie opłat za wywóz posegregowanych śmieci. Coraz więcej firm wykorzystuje opakowania wielokrotnego użytku lub wytwarza je z materiałów ulegających biodegradacji. Wszystkie te działania mają na celu ochronę środowiska naturalnego oraz jego zasobów, a także zdrowia i często życia człowieka.
Nie można zaprzeczyć, że gospodarcza i przemysłowa działalność człowieka jest niezwykle szkodliwa dla środowiska. Pogarsza się poziom i jakość wód gruntowych, a w wielu regionach brakuje wody pitnej. Produkcja i wykorzystanie paliw zanieczyszcza powietrze oraz stanowi zagrożenie dla roślin i zwierząt. Codziennie tony śmieci dostają się do środowiska. Rolnicy wypalają lasy, by zyskać ziemię pod uprawy, niszczą remizy śródpolne. Jednak, z drugiej strony, pojawia się coraz więcej akcji, mających na celu zmianę postawy człowieka wobec przyrody. Skutkiem takich proekologicznych działań jest promowanie ekologicznych środków transportu, pojawiają się ogniwa fotowoltaiczne na dachach domów, do których ogrzewania wykorzystywany jest dobrej jakości opał. Popularne staje się korzystanie z toreb i pojemników wielokrotnego użytku oraz segregowanie śmieci i poddawanie ich recyklingowi. Każda działalność człowieka powinna być głęboko przemyślana, gdyż przyroda bez człowieka przetrwa, ale człowiek bez przyrody już nie.
