Jesień to pora roku, w której przyroda zwalnia przed zimowym odpoczynkiem. Temperatury powietrza są umiarkowane i wahają się od 15 do 5oC, a ich średnia dobowa systematycznie maleje. W przypadku strefy umiarkowanej notowane są częste opady atmosferyczne. Jesień astronomiczna rozpoczyna się od równonocy jesiennej i trwa do przesilenia zimowego, czyli mniej więcej od 23 września do 22 grudnia. Podczas jesieni z każdą kolejną dobą ubywa dnia, a przybywa nocy. Pierwsze oznaki tej pory roku zaobserwujemy już pod koniec sierpnia, kiedy żółkną i opadają liście brzozy brodawkowatej, a nastepnie zaczynają dojrzewać owoce kasztanowca. Na początku września pełnię kwitnienia osiąga wrzos zwyczajny. Roślina ta ceniona jest przez pszczelarzy, ponieważ jej obfite kwitnienie zapewnia pszczołom pokarm na zimę. Miód wrzosowy należy do najsmaczniejszych miodów kwiatowych, ale ze względu na galaretowatą konsystencję jest bardzo trudny do odwirowania i dlatego niektórzy pszczelarze pozostawiają go wyłącznie do dyspozycji pszczół.

Jesień w lesie liściastym. Niesamowita feeria barw od zanikającej zieleni, poprzez różne odcienie żółtego, pomarańczowego i ciemnego brązu.
Jesień (K. Lipkowski)
Delikatny, niewielki i różowy grzyb kapeluszowy zwany grzybówką czystą na tle opadłych liści buka i brzozy.
Grzybówka czysta (E. Pietkun)

Jesień w większości z nas nie wywołuje zbyt przyjemnych wrażeń, najczęściej bowiem kojarzy się z szarością i posępnością. Wystarczy jednak rozejrzeć się w koło aby dostrzec całą paletę barw poczynając od zieleni, żółci, pomarańczu, czerwieni, a kończywszy na brązach. Pod koniec października drzewa na potęgę zrzucają kolorowe liście. Pośród butwiny i wiecznie zielonego mchu znaleźć można całe mnóstwo grzybów, a wśród nich takie barwne perełki jak mądziak psi czy śmiertelnie trująca grzybówka czysta.

Ściółka w bukowym lesie, a na jej tle grzyb mądziak psi, wyróżniający się trzonkiem w kolorze pomarańczowym, zakończonym wydłużoną główką w kolorze ciemnooliwkowym. Trzon osadzony w pochwie.
Mądziak psi (E. Pietkun)
Ptak kwiczoł siedzący na gałązce bzu koralowego, skubiący owoce. Tło leśne rozmyte.
Kwiczoł chętnie zjada owoce bzu koralowego (P. Mizancew)

Wiekszość roślin zabezpieczyła już swój byt wydając owoce, nasiona lub bulwy. Zwierzęta odchowały swoje młode i tak jak my gromadzą zapasy na zimę zbierając w swych spiżarniach orzechy czy nasiona, lub szykując się do zimowego snu odkładają tkankę tłuszczową. Wiele krzewów: kalina, bez czarny i koralowy, dzika róża, trzmielina aż do wiosny kusi ptaki barwnymi owocami. Wśród ptaków widać ogromne poruszenie, wiele z nich gromadnie odlatuje na zimę w cieplejsze rejony Europy lub Afryki, inne zaś przylatują do nas z północy lub wschodu traktując Polskę jako miejsce tranzytu albo docelowego zimowego pobytu. Coraz częściej wieczorem snują się szare mgły, a rankiem szadź pokrywa uschłe trawy, łodygi i gałązki drzew. To zapowiedź zimy.

Jesienna buczyna na Rowokole. Większość liści już opadła.
Jesienna buczyna na Rowokole (E. Pietkun)
Print Friendly, PDF & Email