Duże naturalne obiekty – formy ukształtowania terenu składają się z mniejszych elementów. Stoki wzgórza, skalna ściana, czy dno morza usiane mogą być kotlinkami, żłobkami, grzędami … . Formy te stanowią na swój sposób ich ozdobnik, a dla organizmów żywych mikrosiedlisko. W Słowińskim Parku Narodowym przykładem mikrorzeźby terenu są ripplemarki wydmowe, zwane inaczej zmarszczkami wiatrowymi.

Krajobraz wydmowy. Podłużne fałdki piasku biegną równolegle do siebie.
Powierzchnia wydmy i zmarszczki wiatrowe;fot. Ł. Fuglewicz

Pod wodą też mogą powstawać ripplemarki, ale przy udziale innej siły – falowania. Każdorazowo ich układ jest podobny. Jest to zbiór liniowo ułożonych wałeczków lub wzgórków piasku.

Prześwitująca woda morska ukazuje wzór piaszczystych zmarszczek z ułożonych w linijne wałeczki.
Ripplemarki falowe;fot. Ł. Fuglewicz

Ich przebieg jest efemeryczny, czyli podatny na zmiany kierunku wiatru lub kąta płynących fal, dlatego ciekawe są znaleziska z Polski i ze świata ukazujące rzeźbę dna morskiego z zamierzchłej przeszłości – sprzed setek milionów lat. Z przykładem megaripplemarków można spotkać się w Ośrodku Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie, który położony jest w niecce dawnego kamieniołomu wapieni triasowych Sodowa Góra. Na specjalnie przygotowanej trasie ścieżki edukacyjnej obejrzymy tu między innymi odsłonięty fragment dawnego dna morskiego z przekształconymi i utrwalonymi w skałę litą (zlityfikowanymi) dawnymi zmarszczkami falowymi.

Zlityfikowane (stwardniałe) dawne dno morza z falistą powierzchnią.
Megaripplemarki (GEOsfera, Jaworzno);fot. Ł. Fuglewicz
Print Friendly, PDF & Email