Odpoczywając nad Bałtykiem nie zastanawiamy się, jakim wyjątkowym jest on morzem.

Ma różne nazwy. W językach: duńskim, norweskim, szwedzkim, niemieckim i niderlandzkim nazywany jest Morzem Wschodnim. Estończycy mówią o nim Morze Zachodnie. Dla reszty narodów jest po prostu Morzem Bałtyckim. Jego nazwa prawdopodobnie pochodzi od starosłowiańskiego słowa blato, które oznacza wielką, słoną wodę.

Płaski i piaszczysty brzeg morski. Powierzchnia wody muskana wiatrem formuje niewielkie fale.
Fale na Bałtyku (K.Sitkowska)

Bałtyk to najprawdopodobniej najmłodsze morze na naszej planecie. Proces jego powstawania rozpoczął się około 12 tysięcy lat temu, początkiem były wody topniejącego lodowca. Około 3 tysięcy lat temu nasze morze zostało ukształtowane w formę jaką ma współcześnie.

Bałtyk ze wszystkich stron otoczony jest lądem. Jego powierzchnia, bez cieśnin, wynosi około 386 tysięcy km2, a średnia głębokość to 53 m. Łączy ze sobą linią brzegową aż 9 wysoko uprzemysłowionych krajów: Polskę , Rosję, Litwę, Łotwę, Estonię, Finlandię, Szwecję, Danię i Niemcy.

Brzeg morza zimą. Przy brzegu pływają, uformowane z lodu i śniegu, fragmenty kry.
Kra w strefie brzegowej (K.Sitkowska)

Bałtyk jest morzem o utrudnionym dopływie wód oceanicznych, dużym spływie słodkich wód rzecznych i opadowych. Wymiana wód z Morzem Północnym następuje tylko przez wąskie i płytkie Cieśniny Duńskie. Najczęściej to woda z Bałtyku odpływa do Morza Północnego. Tylko podczas silnych zachodnich wiatrów wody oceaniczne przedostają się do niego. Podczas takich wlewów, zwiększa się natlenienie i zasolenie wody. Duże wlewy zdarzają się raz na kilka lat. Dlatego też, średnie zasolenie wód Morza Bałtyckiego wynosi tylko około 7 promili i jest prawie pięciokrotnie niższe, niż średnie zasolenie oceanów. Zmniejsza się wraz z oddaleniem od Cieśnin Duńskich.

Linia brzegowa, którą szacuje się na 8100 km, jest bardzo rozbudowana i urozmaicona. Od strony południowej i wschodniej, brzegi naszego morza to głównie piaszczyste plaże, długie pasma wydm i wysokie, strome klify. Na północnym wybrzeżu występują drobne skaliste wysepki, tzw. szkiery oraz fiordy (głębokie zatoki ze stromymi, skalistymi zboczami).

Obszar z którego wody spływają do danego zbiornika nazywamy jego zlewnią. 99,7% powierzchni Polski stanowi zlewnię Bałtyku. Podobna sytuacja ma miejsce w 8 pozostałych państwach nadbałtyckich. Dlatego zlewnia naszego morza jest czterokrotnie większa od jego powierzchni. Niestety, aż 97% zanieczyszczeń trafiających do morza powstaje na lądzie. Śmieci, ścieki, wszelkiego rodzaju nawozy i środki ochrony roślin wraz z prądem rzek trafiają do Bałtyku.

Flauta. Przy brzegu wcinające się w morze niczym pomosty, nagromadzone i zrównane pokłady lodu.
Zimowy Bałtyk (K.Sitkowska)

Doceniajmy jak piękne i niezwykłe jest nasze morze. Dbajmy o nie, nie wyrzucając śmieci nie tylko na plaży, ale także na ulicy, w lesie czy polach, ponieważ z prądem rzek mogą trafić do Bałtyku.

Print Friendly, PDF & Email