Gady są zwierzętami zmiennocieplnymi, co oznacza, że temperatura ich ciała zmienia się wraz z temperaturą otoczenia. Skórę mają suchą, nie występują w niej gruczoły śluzowe, pokryta jest rogowymi łuskami lub tarczkami, pod którymi niekiedy znajdują się kostne płytki. Gady to stworzenia jajorodne lub jajożyworodne. Po urodzeniu młode są bardzo  podobne do rodziców, wyglądają jak ich miniaturki. Jaja, otoczone miękką, pergaminową osłonką samice składają wyłącznie na lądzie. Wszystkie polskie gady są drapieżnikami. W Parku żyje pięć gatunków – trzy jaszczurki: zwinka, żyworodna i padalec, który wyglądem przypomina węża. Pozostałe dwa to węże: żmija zygzakowata i zaskroniec.

Jaszczurka zwinka ma zmienne ubarwienie, przeważają barwy brunatne, z odcieniem żółtozielonym. Samiec w porze godowej przybiera barwę zieloną. Na powierzchni grzbietowej tułowia tych gadów występują okrągłe ciemne plamy z białym środkiem tzw.  „oko w negatywie”. Zwinka jest zwierzęciem lądowym, o aktywności wyłącznie dziennej. Żyje na suchych nasłonecznionych terenach, bardzo lubi ciepło, dlatego często można ja spotkać wygrzewającą się w słońcu.

Jaszczurka zwinka ma zmienne ubarwienie, przeważają barwy brunatne, z odcieniem żółtozielonym. Samiec w porze godowej przybiera barwę zieloną. Na powierzchni grzbietowej tułowia tych gadów występują okrągłe ciemne plamy z białym środkiem tzw.  „oko w negatywie”. Zwinka jest zwierzęciem lądowym, o aktywności wyłącznie dziennej. Żyje na suchych nasłonecznionych terenach, bardzo lubi ciepło, dlatego często można ja spotkać wygrzewającą się w słońcu.

Jaszczurka żyworodna, zwana też żyworódką, jest mniejsza i delikatniejsza od zwinki. Ubarwienie ciała ma podobne do swojej kuzynki, z tą różnicą, że zamiast „oka w negatywie” posiada białe plamki tworzące pasy i wstęgi. W przeciwieństwie do zwinki, dobrze pływa,  preferuje miejsca wilgotne – okolice zbiorników wodnych, podmokłe łąki i torfowiska.

Padalec z powodu uwstecznienia kończyn przypomina węża. Jego głowa i ogon są bardzo słabo wyodrębnione. Mimo, że nie jest jadowity, bywa mylony ze żmiją i przez to jest tępiony. Skóra padalców przyjmuje różnorodne ubarwienie – na grzbiecie spotyka się zwykle wszystkie odmiany brązu, ale czasami zdarzają się także odcienie turkusu. Partie brzuszne ciała samice mają czarne, a samce żółtawe. Padalec żyje w lasach i zaroślach, unika miejsc nasłonecznionych. Mimo, że jest dość pospolity, rzadko możemy go spotkać, ponieważ prowadzi skryty tryb życia.

Wszystkie wymienione jaszczurki w sytuacji zagrożenia odrzucają ogon. Potrafią one w stresie tak mocno ścisnąć mięśnie, że zostaje „ucięty”. Dzięki tej umiejętności, mogą odwrócić uwagę drapieżnika i zyskują czas na ucieczkę, a zarazem szanse na przeżycie. Trzeba pamiętać, że taką możliwość mają tylko raz w swoim życiu. Ogon co prawda odrośnie, ale będzie krótszy i tępo zakończony.

Blisko spokrewnione z jaszczurkami są węże. Gady temają ruchomo połączone kości szczęki, dzięki czemu ich pysk może się szeroko rozciągać, co umożliwia pochłanianie nawet dużej zdobyczy. U żmii zygzakowatej występują dodatkowo zęby jadowe zaopatrzone w kanalik, przez który spływa trucizna porażająca ofiarę. Gad ten atakuje tylko wtedy, gdy jest drażniony lub w sytuacji zagrożenia, przy braku możliwości ucieczki np. nadepnięty przez człowieka. W Parku żmije występują w odmianach: szarej, czarnej i czerwonej. Wzdłuż ich ciała, od karku do ogona, biegnie charakterystyczny zygzak zwany „wstęgą kainową”. Jest on słabiej widoczny w odmianie czarnej. W odróżnieniu od innych węży, żmije mają pionowe źrenice oczu.

Drugi z węży to zaskroniec. Gad ten w tylnej części głowy ma dwie charakterystyczne żółte plamy. To właśnie tym „kleksom za skroniami” zaskroniec zawdzięcza swoją nazwę. Są one bardzo wyraźne i pozwalają bezbłędnie odróżnić go od innych węży. Można jednak natknąć się na osobniki o czarnym ubarwieniu. Nie posiadają one plam i są trudne do odróżnienia od żmii. W takiej sytuacji należy zwrócić uwagę na źrenice oczu, u zaskrońca są okrągłe. Wąż ten jest bardzo dobrym pływakiem i nurkiem. Często można go spotkać w pobliżu wód. W razie zagrożenia udaje martwego lub unosi przednią część ciała, a z gruczołów odbytowych wydziela cuchnącą wydzielinę, którą oblewa prześladowcę.Wszystkie gatunki gadów żyjących w Polsce podlegają ochronie prawnej. Zabronione jest niszczenie miejsc ich przebywania i rozrodu, zabijanie, chwytanie, a także przetrzymywanie. Największym zagrożeniem dla tych zwierząt jest znikanie w naturalnym środowisku miejsc, w których mogą się wygrzewać, takich jak sterty kamieni, miedze, czy 

Print Friendly, PDF & Email